Abstract
Dîvânü Lügâti’t-Türk, Türk milletinin sahip olduğu dil, din, ideoloji, gelenek, görenek, ilim, kültür ve medeniyet değerlerini yansıtan bir dil yadigârıdır. Kaşgarlı Mahmut bu eseri hem dilcilik hem de sosyolog kimliğiyle kaleme almış ve Türk dünyasına kazandırmıştır. Zengin bir mirası yansıtan bu eser, birçok disipline hitap etmiş ve bilim insanlarının çalışmalarına kaynaklık etmiştir. Dîvânü Lügâti’t-Türk, Türk dilinin bilinen ilk sözlüğü olma özelliği taşımakla birlikte onu sadece sözlük olarak addetmek doğru olmaz. Kaşgarlı Mahmut bu müstesna eseri; Türklerin yaşadıkları coğrafyaları dolaşarak onların dilini, kültürünü, toplumsal yapısını, değerlerini kayıt altına alarak Türk dünyasına kazandırmıştır. Kaşgarlı, Dîvân içerisinde 8000’e yakın Türkçe sözcüğün Arapça karşılığını vermiştir. Eser sadece sözlükbilim yönüyle değil gramer ve söz varlığı noktasında da Türk diline ait birçok dil malzemeyi ihtiva etmektedir. Çalışmamızda eserde yer alan fiilden fiil yapan ekler tespit edilmiş ve eklerin fonksiyonları örneklerle izah edilmiştir. Ayrıca eklerin fonetik farklılıklar sonucunda kazandığı farklı görünümler de açıklamalara eklenmiş olup eklerin işlek olma durumları ve diğer değerlendirmeler tablo şeklinde ifade edilmiştir.
Keywords
Dîvânü Lügâti’t-Türk Kaşgarlı Mahmut Fiilden Fiil Yapan Ekler Fiilden Fiil Yapan Eklerin Fonksiyonları.
Supporting Institution
Harran Üniversitesi
References
- Akalın, Ş. H. (2008). Bin Yıl Önce Bin Yıl Sonra Kaşgarlı Mahmut ve Dîvânu Lûgati’t- Türk. TDK.
- Atalay, B. (1998a). Dîvânu Lûgati’t- Türk -I-. TDK Yayınları.
- Atalay, B. (1998b). Dîvânu Lûgati’t- Türk -II-. TDK Yayınları.
- Atalay, B. (1999). Dîvânu Lûgati’t- Türk -III-. TDK Yayınları.
- Banguoğlu, T. (1987). Dil Bahisleri. Kubbealtı Neşriyat.
- Banguoğlu, T. (2015). Türkçenin Grameri. TDK Yayınları.
- Caferoğlu, A. (1984). Türk Dili Tarihi, Alfa.
- Demir, N. & Yılmaz, E. (2014). Türk Dili El Kitabı. Grafik Yayınları.
- Ercilasun, A. B. (1984). Kutadgu Bilig Grameri -Fiil. Gazi Üniversitesi Yayınları.
- Ercilasun, A. B. (2015). Başlangıçtan Yirminci Yüzyıla Türk Dili Tarihi. Akçağ Yayınları.
- Ercilasun, A. B. & Akkoyunlu, Z. (2015). Dîvânu Lûgati’t- Türk (Metin-Çeviri-Notlar-Dizin). TDK Yayınları.
Abstract
References
- Akalın, Ş. H. (2008). Bin Yıl Önce Bin Yıl Sonra Kaşgarlı Mahmut ve Dîvânu Lûgati’t- Türk. TDK.
- Atalay, B. (1998a). Dîvânu Lûgati’t- Türk -I-. TDK Yayınları.
- Atalay, B. (1998b). Dîvânu Lûgati’t- Türk -II-. TDK Yayınları.
- Atalay, B. (1999). Dîvânu Lûgati’t- Türk -III-. TDK Yayınları.
- Banguoğlu, T. (1987). Dil Bahisleri. Kubbealtı Neşriyat.
- Banguoğlu, T. (2015). Türkçenin Grameri. TDK Yayınları.
- Caferoğlu, A. (1984). Türk Dili Tarihi, Alfa.
- Demir, N. & Yılmaz, E. (2014). Türk Dili El Kitabı. Grafik Yayınları.
- Ercilasun, A. B. (1984). Kutadgu Bilig Grameri -Fiil. Gazi Üniversitesi Yayınları.
- Ercilasun, A. B. (2015). Başlangıçtan Yirminci Yüzyıla Türk Dili Tarihi. Akçağ Yayınları.
- Ercilasun, A. B. & Akkoyunlu, Z. (2015). Dîvânu Lûgati’t- Türk (Metin-Çeviri-Notlar-Dizin). TDK Yayınları.
Details
| Primary Language | Turkish |
|---|---|
| Journal Section | Research Articles |
| Authors | |
| Early Pub Date | October 26, 2022 |
| Publication Date | October 26, 2022 |
| Submission Date | July 19, 2022 |
| Published in Issue | Year 2022 Issue: 31 |
Dicle University
Journal of Social Sciences Institute (DUSBED)