Research Article
BibTex RIS Cite

Family and Gender Roles in Azerbaijan Proverbs

Year 2024, Volume: 30 Issue: 118, 487 - 508, 01.05.2024
https://doi.org/10.22559/folklor.2638

Abstract

The proverbs of Azerbaijan reflect the history of the Azerbaijani people and provide
important information on family structure, marriage, obligations, relationships
within the family and among family members, and gender roles. These adages
express the cultural values and norms in society by reflecting the roles and
relationships within the family in detail. Particularly, in the proverbs emphasizing
the sacred importance of family values for society, roles of women and men,
marriage processes, child upbringing, and sibling relationships are addressed,
paying attention to social norms of the community. Azerbaijani proverbs related to
the concept of family encompass a wide range of information, from intra-family
relationships to duties and obligations among family members, including father-son,
mother-daughter, mother-son, foster mother, servitude to children, and sibling
relationships. The article provides information about proverbs and the concept of
family in Turkish culture. Azerbaijani proverbs related to the concept of family in
the books “Atalar Sözü” (2004) and “Atalar Sözü, Elin Gözü” (2005) have been
translated into Turkish and analyzed in terms of meaning. In these proverbs, I
focused on the roles of the family and family members and the appearance of
gender relations between members. Emphasizing the importance of family unity for
society, I revealed that proverbs prioritize the protection of the family by addressing
the relations between mother, father, daughters and brothers within the framework
of positive and negative roles.

References

  • Akgül Gök, F. (2013). Evli kadın ve erkeklerin toplumsal cinsiyet rolleriyle ilgili algılarının aile işlevlerine yansıması [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi] Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Akgül Gök, F., İl, S. (2017). Evli kadın ve erkeklerin toplumsal cinsiyet rolleriyle ilgili algılarının aile işlevlerine yansıması. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10 (54), 523-533.
  • Aksoy, Ö. A. (2018). Atasözleri ve deyimler sözlüğü I., İnkılâp.
  • Aktaş, Ş. T. (2004). Seçme atasözleri ve eleştirmeli açıklamaları. Akçağ.
  • Albayrak, N. (2009). Türkiye Türkçesinde atasözleri. Kapı.
  • Atalar Sözü (2004). Bakü. Önder.
  • Atay, T. (2004). “Erkeklik” en çok erkeği ezer!. Toplum ve Bilim Dergisi, 101,11-30.
  • Azәrbaycan Dilinin İzahlı Lüğәti (2006), III cilt, Şerg-Gerb.
  • Azәrbaycan Dilinin İzahlı Lüğәti (2006). I cilt, Şerg-Gerb.
  • Azәrbaycan Dilinin İzahlı Lüğәti (2006). II cilt, Şerg-Gerb.
  • Çobanoğlu, Ö. (2004). Türk Dünyası ortak atasözleri sözlüğü. Atatürk Kültür Merkezi.
  • Dökmen, Z. (2010). Toplumsal cinsiyet-sosyal psikolojik açıklamalar. Remzi Kitapevi.
  • Dönmezer, S. (1999). Toplumbilim. 12. Baskı. Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş.
  • Əliyev, O. (2000). Atalar sözü vә mәsәllәr. Azәrbaycan Ədәbiyyatı Tarixi I, Elm.
  • Erginer, G. (2010). Atasözlerinde sosyal hayat [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi] Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Ersoy, E. (2009). Cinsiyet kültürü içerisinde kadın ve erkek kimliği (Malatya Örneği) Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19 (2).
  • Genç, H.N. (2018). Atasözlerinde toplumsal cinsiyet algısı olarak kadın. folklor/edebiyat, 24 (94), 2018/2, 13-34.
  • Hadi, H. B. (2005). Atalar sözü. Elin Gözü. Turuz.
  • İşmen, E. (2004). Duygusal zeka ve aile işlevleri arasındaki ilişki. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11, 56-75.
  • Karataş, T. (2004). Ansiklopedik edebiyat terimleri sözlüğü, Akçağ.
  • Kayhan, Sh. (2018). Kırgızlar’da evlilik öncesi kız seçme gelenekleri. Turkish Studies, 13/18, Summer 2018, P. 873-882.
  • Kitabi-Dәdә Qorqud (2004), Hazırlayan, S. Alizade, Önder.
  • Koç, N. (2002). İslamlıktan Önce Türk dili ve edebiyatı, İnkılâp.
  • Kurt, İ. (1991). Türk atasözlerine psikolojik bir yaklaşım. Kültür Bakanlığı.
  • Örücü, E. (1996). Hukukta kadın ve son gelişmeler. Türkiye’de kadın olmak (N. Arat, Edit.) 21.
  • Özcan, Ö.A. (2009). Kadınlarla ilgili Özbek atasözleri. Grafiker.
  • Püsküllüoğlu, A. (2004). Türkçe sözlük. 2. baskı, Arkadaş.
  • Tekin, F. (2023). Türk dünyası atasözlerinde toplumsal cinsiyet: “Kadın”, “Erkek”. Türk Dünyası İncelemeleri Dergisi, 23/2, Kış 2023, 543-572.
  • Türkçe Sözlük (1999). Dil Derneği.
  • Türkçe Sözlük (2005). 10. Baskı. Türk Dil Kurumu.
  • Yılmaz, A. (2004). Türk kültüründe kadın. Millî Folklor, 16 (61), 111-123.
  • Yılmaz, Y., Sarı, H. (2016). Türk atasözlerinde akrabalık adlarının kullanımı. Rumelide Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, (2), 1-20.

Azerbaycan Atasözlerinde Aile ve Toplumsal Cinsiyet Rolleri

Year 2024, Volume: 30 Issue: 118, 487 - 508, 01.05.2024
https://doi.org/10.22559/folklor.2638

Abstract

Azerbaycan atasözleri, Azerbaycan halkının tarihini yansıtarak aile kuruluşu, evlilik,
sorumluluk, aile ve aile bireyleri arasındaki ilişkiler, toplumsal cinsiyet rolleri
gibi konularda önemli bilgiler sunmaktadır. Bu özlü sözler, aile içindeki rol ve
ilişkileri detaylı bir şekilde yansıtarak toplumdaki kültürel değerleri ve normları
ifade etmektedir. Özellikle aile değerlerinin toplum için taşıdığı önemi vurgulayan
atasözlerinde kadın ve erkek rolleri, evlilik süreçleri, çocuk yetiştirme ve kardeşler
arasındaki ilişkiler ele alınarak toplumun sosyal normlarına dikkat çekilmektedir.
Aile kavramıyla ilgili Azerbaycan atasözleri, aile içindeki ilişkilerden, aile bireyleri
arasındaki görev ve sorumluluklara, baba-oğul, anne-kız, anne-oğul, üvey anne,
çocuk bakımı, kardeşler arasındaki ilişkilere kadar geniş bir yelpazede bilgiler
içermektedir. Bu çalışmada Türk kültüründe atasözü ve aile kavramı ile ilgili bilgilere
yer verildikten sonra “Atalar Sözü” (2004) ve “Atalar Sözü, Elin Gözü” (2005)
adlı kitaplarda aile kavramı ile ilgili Azerbaycan atasözleri Türkiye Türkçesine
aktarılarak anlamsal açıdan incelenmiştir. Bu atasözlerinde aile ve aile üyelerinin
rolleri ve üyeler arasındaki toplumsal cinsiyet ilişkilerinin görünümleri üzerinde
durdum. Aile birliğinin toplum için taşıdığı önemi vurgulayan atasözlerinin; anne,
baba, kız-erkek çocuk/kardeşler arasındaki ilişkileri olumlu ve olumsuz roller
çerçevesinde ele alarak ailenin korumasını öncelediğini ortaya koydum.

References

  • Akgül Gök, F. (2013). Evli kadın ve erkeklerin toplumsal cinsiyet rolleriyle ilgili algılarının aile işlevlerine yansıması [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi] Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Akgül Gök, F., İl, S. (2017). Evli kadın ve erkeklerin toplumsal cinsiyet rolleriyle ilgili algılarının aile işlevlerine yansıması. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10 (54), 523-533.
  • Aksoy, Ö. A. (2018). Atasözleri ve deyimler sözlüğü I., İnkılâp.
  • Aktaş, Ş. T. (2004). Seçme atasözleri ve eleştirmeli açıklamaları. Akçağ.
  • Albayrak, N. (2009). Türkiye Türkçesinde atasözleri. Kapı.
  • Atalar Sözü (2004). Bakü. Önder.
  • Atay, T. (2004). “Erkeklik” en çok erkeği ezer!. Toplum ve Bilim Dergisi, 101,11-30.
  • Azәrbaycan Dilinin İzahlı Lüğәti (2006), III cilt, Şerg-Gerb.
  • Azәrbaycan Dilinin İzahlı Lüğәti (2006). I cilt, Şerg-Gerb.
  • Azәrbaycan Dilinin İzahlı Lüğәti (2006). II cilt, Şerg-Gerb.
  • Çobanoğlu, Ö. (2004). Türk Dünyası ortak atasözleri sözlüğü. Atatürk Kültür Merkezi.
  • Dökmen, Z. (2010). Toplumsal cinsiyet-sosyal psikolojik açıklamalar. Remzi Kitapevi.
  • Dönmezer, S. (1999). Toplumbilim. 12. Baskı. Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş.
  • Əliyev, O. (2000). Atalar sözü vә mәsәllәr. Azәrbaycan Ədәbiyyatı Tarixi I, Elm.
  • Erginer, G. (2010). Atasözlerinde sosyal hayat [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi] Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Ersoy, E. (2009). Cinsiyet kültürü içerisinde kadın ve erkek kimliği (Malatya Örneği) Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19 (2).
  • Genç, H.N. (2018). Atasözlerinde toplumsal cinsiyet algısı olarak kadın. folklor/edebiyat, 24 (94), 2018/2, 13-34.
  • Hadi, H. B. (2005). Atalar sözü. Elin Gözü. Turuz.
  • İşmen, E. (2004). Duygusal zeka ve aile işlevleri arasındaki ilişki. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11, 56-75.
  • Karataş, T. (2004). Ansiklopedik edebiyat terimleri sözlüğü, Akçağ.
  • Kayhan, Sh. (2018). Kırgızlar’da evlilik öncesi kız seçme gelenekleri. Turkish Studies, 13/18, Summer 2018, P. 873-882.
  • Kitabi-Dәdә Qorqud (2004), Hazırlayan, S. Alizade, Önder.
  • Koç, N. (2002). İslamlıktan Önce Türk dili ve edebiyatı, İnkılâp.
  • Kurt, İ. (1991). Türk atasözlerine psikolojik bir yaklaşım. Kültür Bakanlığı.
  • Örücü, E. (1996). Hukukta kadın ve son gelişmeler. Türkiye’de kadın olmak (N. Arat, Edit.) 21.
  • Özcan, Ö.A. (2009). Kadınlarla ilgili Özbek atasözleri. Grafiker.
  • Püsküllüoğlu, A. (2004). Türkçe sözlük. 2. baskı, Arkadaş.
  • Tekin, F. (2023). Türk dünyası atasözlerinde toplumsal cinsiyet: “Kadın”, “Erkek”. Türk Dünyası İncelemeleri Dergisi, 23/2, Kış 2023, 543-572.
  • Türkçe Sözlük (1999). Dil Derneği.
  • Türkçe Sözlük (2005). 10. Baskı. Türk Dil Kurumu.
  • Yılmaz, A. (2004). Türk kültüründe kadın. Millî Folklor, 16 (61), 111-123.
  • Yılmaz, Y., Sarı, H. (2016). Türk atasözlerinde akrabalık adlarının kullanımı. Rumelide Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, (2), 1-20.
There are 32 citations in total.

Details

Primary Language Turkish
Subjects Alawism Bektashism Studies
Journal Section Article
Authors

İlkin Gulusoy 0000-0002-0768-9803

Publication Date May 1, 2024
Submission Date January 13, 2024
Acceptance Date April 20, 2024
Published in Issue Year 2024 Volume: 30 Issue: 118

Cite

APA Gulusoy, İ. (2024). Azerbaycan Atasözlerinde Aile ve Toplumsal Cinsiyet Rolleri. Folklor/Edebiyat, 30(118), 487-508. https://doi.org/10.22559/folklor.2638

Journal website: https://folkloredebiyat.org
The journal’s publication languages are both English and Turkish. Also despite articles in Turkish, the title, abstract, and keywords are also in English. Turkish articles approved by the reviewers are required to submit an extended summary (750-1000 words) in English.
The journal is indexed by TR-Dizin, Web of Science (ESCI), DOAJ, and many other indexes and datebases.
Within the scope of TR DIZIN 2020 Ethical Criteria and as of the year 2020, studies requiring ethics committee approval must indicate Ethics Committee Approval details (committe-date-issue) in the article’s methods section. With this in mind, we request from our author candidates to edit their article accordingly before sending it to the journal.

Field EdItors

Folklore:
Prof.Dr. Hande Birkalan-Gedik
(Frankfurt University- birkalan-gedik@em.uni.frankfurt.de)
Prof. Dr. Arzu Öztürkmen
(Bosphorus University- ozturkme@boun.edu.tr)
Edebiyat-Literature
Prof. Dr. G. Gonca Gökalp Alpaslan (Hacettepe University - ggonca@
hacettepe.edu.tr)
Prof. Dr. Ramazan Korkmaz
(President, Caucasus University Association- r_korkmaz@hotmail.com)
Antropoloji-Anthropology
Prof. Dr. Akile Gürsoy
(Beykent University - gursoyakile@gmail.com)
Prof.Dr. Serpil Aygün Cengiz
(Ankara University - serpilayguncengiz@gmail.com)
Dil-Dilbilim/Linguistics
Prof.Dr. Aysu Erden
(Maltepe University - aysuerden777@gmail.com)
Prof. Dr. V. Doğan Günay
(Dokuz Eylul University- dogan.gunay@deu.edu.tr)