Peyami Safa’nın Fatih Harbiye Romanında Doğu-Batı İkilemiyle Şekillenen Mekân Çatışması ve Toplumsal Kümelenme
Abstract
Peyami Safa, Fatih Harbiye romanında da diğer romanlarında sıklıkla işlediği Doğu Batı sorununu madde ruh ikilemi ile ele almasının yanı sıra romanın isminden de anlaşılacağı üzere bir mekân çatışması eşliğinde eserinin vaka ve şahıs kadrosunu kurgulamıştır. Maddeci Batı ile maneviyatçı Doğu’yu mukayese ederken İstanbul’un Fatih ve Harbiye semtleri üzerinden bir ayrım ve kıyaslama yapan yazar, Harbiye ve çevresini Batı’nın etkisine girmiş topluma ait olarak sunarken Fatih’i ise daha yerli bir biçimde Batı’nın kötü etkilerinden kendini koruyabilmiş ancak birçok ilerlemenin de gerisinde kalmış bir hüviyete sahip toplumun mekânı olarak ele almıştır. Bu durum ise romanda bir mekân ayrıştırması ile birlikte her iki mekânın insanlarının da bir toplum içinde mekânla birlikte ayrışmasına sebep olmuş ve mekân üzerinden toplumsal kümelenme olgusunu açığa çıkarmıştır. Bu çalışmada Fatih Harbiye romanında bu söz konusu ayrışmanın mekânlar ve insanlar üzerine nasıl yansıdığı değerlendirilmiş ve kendi alanının sıkıntılarından kurtulmak için yüzünü “öteki”ne çevirmiş olan Neriman’ın aynı şehirdeki iyi ayrı dünya arasında bocalayışı ve bütün bunların hem sosyolojik hem de psikolojik sebepleri üzerinde durulmuştur.
Keywords
References
- Bachelard, Gaston (2014). Mekânın Poetikası (Çev. Alp Tümertekin). İstanbul: İthaki Yayınları.
- Gürbilek, Nurdan (2020). Kör Ayna Kayıp Şark. İstanbul: Metis Yayınları.
- Gündüz, Osman (2015). Cumhuriyet Dönemi Türk Romanı. Yeni Türk Edebiyatı El Kitabı 1839–2000 (Editör: Ramazan Korkmaz). Ankara: Grafiker Yayınları, 399–544.
- Harvey, David (2019). Sosyal Adalet ve Şehir (Çev. Mehmet Moralı). İstanbul: Metis Yayınları.
- Moran, Berna (2015). Türk Romanına Eleştire Bir Bakış 1. İstanbul: İletişim Yayınları.
- Naci, Fethi (2017). Yüz Yılın Türk Romanı. İstanbul: İş Bankası Kültür Yayınları.
- Narlı, Mehmet (2019). Roman Ne Anlatır. İstanbul: İz Yayıncılık.
- Nasr, Seyyid Hüseyin (2014). Modern Dünyada Geleneksel İslâm (Çev. Sara Büyükduru). İstanbul: İnsan Yayınları.
- Okay, Orhan (2015). Batılılaşma Devri Türk Edebiyatı. İstanbul: Dergâh Yayınları.
- Safa, Peyami (2019). Fatih Harbiye. İstanbul: Ötüken Yayınları.
- Yıldırım, Gökşen (2017). Peyami Safa’nın Fatih Harbiye Romanında Mekân, Romanda Mekân Poetiği ve Çözümlemeler, (Editör: Ramazan Korkmaz, Veysel Şahin). Ankara: Akçağ Yayınları, 87–105.
Abstract
References
- Bachelard, Gaston (2014). Mekânın Poetikası (Çev. Alp Tümertekin). İstanbul: İthaki Yayınları.
- Gürbilek, Nurdan (2020). Kör Ayna Kayıp Şark. İstanbul: Metis Yayınları.
- Gündüz, Osman (2015). Cumhuriyet Dönemi Türk Romanı. Yeni Türk Edebiyatı El Kitabı 1839–2000 (Editör: Ramazan Korkmaz). Ankara: Grafiker Yayınları, 399–544.
- Harvey, David (2019). Sosyal Adalet ve Şehir (Çev. Mehmet Moralı). İstanbul: Metis Yayınları.
- Moran, Berna (2015). Türk Romanına Eleştire Bir Bakış 1. İstanbul: İletişim Yayınları.
- Naci, Fethi (2017). Yüz Yılın Türk Romanı. İstanbul: İş Bankası Kültür Yayınları.
- Narlı, Mehmet (2019). Roman Ne Anlatır. İstanbul: İz Yayıncılık.
- Nasr, Seyyid Hüseyin (2014). Modern Dünyada Geleneksel İslâm (Çev. Sara Büyükduru). İstanbul: İnsan Yayınları.
- Okay, Orhan (2015). Batılılaşma Devri Türk Edebiyatı. İstanbul: Dergâh Yayınları.
- Safa, Peyami (2019). Fatih Harbiye. İstanbul: Ötüken Yayınları.
- Yıldırım, Gökşen (2017). Peyami Safa’nın Fatih Harbiye Romanında Mekân, Romanda Mekân Poetiği ve Çözümlemeler, (Editör: Ramazan Korkmaz, Veysel Şahin). Ankara: Akçağ Yayınları, 87–105.
Details
| Primary Language | Turkish |
|---|---|
| Subjects | Creative Arts and Writing |
| Journal Section | Araştırma Makaleleri |
| Authors | |
| Publication Date | April 29, 2021 |
| Submission Date | February 10, 2021 |
| Published in Issue | Year 2021 Issue: 4 |
Cited By
İki Mekan İki Hayat: “Fatih Harbiye" Romanı Örneği
Olgu Sosyoloji Dergisi
https://doi.org/10.58632/olgusos.1227437
The cultural dilemmas of uneven and combined development (UCD): ‘the biggest agony of the Turkish spirit’
Cambridge Review of International Affairs
https://doi.org/10.1080/09557571.2023.2170871
Fatih-Harbiye ve Akıl ve Tutku (Sense and Sensibility) romanlarInda ikili karşıtlıklar bağlamında yerleşim yerleri ve arzu
RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi
https://doi.org/10.29000/rumelide.1222310
Dergimiz
* Uluslararası Hakemli Dergidir (International Peer Reviewed Journal)
* Yılda 6 sayı yayımlanmaktadır (Published 6 times a year)
* Dergide, Türkçe ve İngilizce makaleler yayımlanmaktadır.
* Dergi açık erişimli bir dergidir.
* Bu web sitesi Creative Commons Atıf 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.