İnsanoğlunun yaşamıyla birlikte ortaya çıkan inanç sistemleri, ilkel toplumlardan günümüzün modern toplumlarına değin çeşitli değişim ve dönüşümlerle birlikte varlığını sürdürmeye devam etmiştir. Sözü edilen bu inanç sitemleri, bir takım kültler, din hüviyeti kazanamamış bir takım pratikler ve çeşitli dinler bünyesinde yer alan ritüellerden oluşmaktadır. Bu çalışma kapsamında incelenen dağ kültünün ya da dağların kutsallığına olan inancın, ilk olarak kabile hayatı yaşayan ilkel toplumlarda ortaya çıktığı, sosyal yaşamdaki değişim…
Bu makalede, Türk kültüründe dağ kültü kapsamında büyük bölümü Giresun il sınırları içerisinde yer alan Halbaba
dağı ve bu dağda yaşadığı düşünülen Halbaba isimli derviş hakkında anlatılan memoratlar, ismini taşıyan dağdaki inanışlar,
törensel uygulamalar, vb. incelenmiştir. Buna yönelik olarak ilkel toplumlardan itibaren dağların kutsallığına olan inanç
hakkında bilgiler verilerek dağ ve evliya kültü hakkında değerlendirmelerde bulunulmuştur. Çalışmada dağ kavramının
mitolojideki ve eski Türk inançlarındaki önemi hakkında açıklayıcı bilgiler verilerek Halbaba dağının önemi ortaya
konulmaya çalışılmıştır. Ayrıca son yıllarda yazılmaya başlanan Halbaba anılarından hareketle Halbaba’nın kültürel ve dinsel
yönü değerlendirilmiştir. Halk arasında ulu, yüce, mukaddes bir dağ olarak görülen Halbaba, Giresun halkının yayla yaşayışı
sırasındaki en sık uğrak yerlerinden bir tanesidir. Yaylaya çıkıp köylere/şehirlere geri dönenlere sorulan ilk soru
“Halbaba’ya çıktın mı?” şeklindedir. Sözü edilen bu dağ, adeta bir kültür volkanıdır. Bu kapsamda ilk olma özelliği taşıyan
çalışma Halbaba’nın akademik ortama taşınmasını sağlayacaktır.
Primary Language | Turkish |
---|---|
Journal Section | Articles |
Authors | |
Publication Date | September 1, 2013 |
Submission Date | December 19, 2015 |
Published in Issue | Year 2013 Volume: 5 Issue: 9 |