BibTex RIS Kaynak Göster

-

Yıl 2013, Cilt: 3 Sayı: 2, 217 - 228, 01.06.2013

Öz

As of 1980’s, the demand for industrialisation from the private sector, accompanied by incentives, has led to settlement on farmlands in many cities. Kahramanmaraş city is one of these cities. In 1970’s, considering the means of transportation facilities, Sümerbank, a state-owned enterprise, was established on a farmland, and beginning from the year 1980, the private sector has * Yrd. Doç. Dr. KSÜ, İİBF, Sosyal Hizmet Bölümü, * Bu çalışma, International Workshop on Urbanisation, Land Use, Land Degradation, and Environment (ule2009) 28 September-01 October 2009, Denizli/Turkey’de sunulmuş olan “Socio-Economic Effects of Irregular Settlement and Industrialization on Land Use: The Research of Kahramanmaraş Urban Area” başlıklı bildirinin Türkçe çevirisidir. followed the fashion and today, the Kahramanmaraş Plain is covered by factories and settlement areas in substantial numbers. This study deals with land use patterns in the urban area of Kahramanmaraş after immigration from rural areas into urban areas along with the industrialisation process as of 1980’s. Also, the socio-economical impacts and soil losses, the two outcomes of unplanned industrialisation and building, are discussed in the context of the urban area of Kahramanmaraş. In various studies, it was calculated to have been at a rate ranging from 11% to 14% in Kahramanmaraş city by the year 2000. This study reveals that the increased occupation of farmlands year by year has brought forth material losses, irregular and unplanned urbanisation, environmental pollution, and the deprivation of utility services by settlers. The concept of the deprivation of utility services also covers the deprivation of education and qualificationsbuilding services; being under-qualified individuals, those living in the mentioned areas often work in the informal sector.

Kaynakça

  • ESKİŞEHİR ZİRAAT MÜHENDİSLERİ ODASI, (1995), Eskişehir İli Merkez İlçede Bulunan Arazilerin Arazi Kullanma Şekilleri Yönünden Değerlendirilmesi, Ziraat Mühendisleri Odası Yayınları No: 49, Ankara
  • GÜNDOĞAN, R., H. DİKİCİ, N., GÜREL, H., ŞERBETÇİ, A., YÜKSEL, K. YILMAZ, C. GENÇOĞLAN, A. R. DEMİRKIRAN, F. ADANIR, (2001), “Kahramanmaraş Yakın Çevresinin Potansiyel Arazi Kullanım Planlaması” Tarımda Bilişim Teknolojileri 4. Sempozyumu, 20-22 Eylül 2001, KSÜ, Kahramanmaraş, http://eskiweb.ksu.edu.tr/sempkonf/tbt4s_fulltext/tbt4s_full/bildiri_do c/doc (erişim 2009-08-25).
  • GÜRBÜZ, M., (2001), Kahraman Maraş Merkez İlçe’nin Beşeri ve İktisadi Coğrafyası, Kahramanmaraş Valiliği İl Kültür Müdürlüğü Yayınları No:2, Kahramanmaraş.
  • GÜRÜN, D. K. ve DOYGUN, H., (2006), “Kahramanmaraş Kentsel Gelişiminin Tarımsal Alan Kullanımı Üzerine Etkileri”, 4. Coğrafi Bilgi Sistemleri Bilişim Günleri, 13 – 16 Eylül 2006 / Fatih Üniversitesi / İstanbulTürkiye, dis.fatih.edu.tr/store/docs/ gurun_kahkentgelUCDuXc9I.pdf, (erişim 200027) http://www.itb.org.tr/TR/excel_docs/dunya_pamuk_fiyatlari.xls (2009), (erişim. 08.09.2009).
  • KARABULUT, M., M. KÜÇÜKÖNDER, M. GÜRBÜZ, E. K. SANDAL, (2006), “Kahramanmaraş Şehri Ve Çevresinin Zamansal Değişiminin Uzaktan Algılama Ve CBS Kullanılarak İncelenmesi” 4. Coğrafi Bilgi Sistemleri Bilişim Günleri, 13 – 16 Eylül 2006 / Fatih Üniversitesi / İstanbulTürkiye, dis.fatih.edu.tr/store/docs/ gurun_kahkentgelUCDuXc9I.pdf, (erişim 2009.08.27)
  • KASAP, Y. ve IRMAK, S., (1998), “Türkiye'de Ve Kahramanmaraş İli'nde Tarım Arazileri Ve Erozyon Sorunları” Jeoloji Dergisi, (8)29 6-10.
  • KOÇ, T., (2002), “Urbanization and Land Use in Balıkesir Plain”, : Internatıonal Conference on, Sustainable Land Use and Manegment, Soil Sci. Society of Turkey, 10-13 June 2002, Çanakkale, 14-20
  • ÖZBEK A. K. ve ÖZTAŞ T., (2004), “Tarım Alanlarının Amaç Dışı Kullanımı: Erzurum Örneği”, Ekoloji Dergisi, (13)52: 1-6
  • ÖZCAN, H. ve ÇETİN, M., (1998), “Tarım Topraklarının Amaç Dışı Kullanımı ve Arazi Kullanım Planlamasının Önemi (Adana ve Mersin Örneği)”, Uluslararası Kültürteknik Kongresi, 4-10 Haziran 1998, Bursa, 34-41 ÖZUĞURLU, M., (2005), Anadolu’da Küresel Fabrikanın Doğuşu: Yeni İşçilik Örüntülerinin Sosyolojisi, Halkevleri Emek Araştırmaları Merkezi Yayını No:1, İstanbul.
  • ŞAHİN, A. İ., (2004), Kahramanmaraş’ın şehirsel gelişiminin coğrafi bilgi sistemleri yöntemiyle incelenmesi, KSÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Coğrafya Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Kahramanmaraş, (2004). www.angora.deprem.gov.tr (erişim 2009.08.27)
  • YILMAZ, M., (2008), “Yapısal Uyum Programlarının İçgöç ve Kentsel İşgücü Piyasası Üzerine Etkileri: Kahramanmaraş Örneği”, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Anabilim Dalı, Ankara, (2008).
  • YILMAZ Ö., (2009), “Tarım Alanlarının Amaç Dışı Kullanımı ve Afyon Örneği”, http://www.sosbil.aku.edu.tr/dergi/III1/13.pdf (erişim 28. 09. 2009.)
  • YILMAZ, M., GÖKTÜRK, İ., KÖK, D., (2007), “Kahramanmaraş'ta 1980 Sonrası Tarım ve Sanayi Politikalarının İçgöç ve Kentsel İşgücü Piyasası Üzerine Etkileri”, Selçuk Üniversitesi Karaman İİBF Dergisi, 9(12), Haziran,

Plansız Yerleşme ve Sanayileşmenin Arazi Kullanımı Üzerindeki Sosyo-ekonomik Etkileri: Kahramanmaraş Kentsel Alanı İnceleme

Yıl 2013, Cilt: 3 Sayı: 2, 217 - 228, 01.06.2013

Öz

1980’li yıllardan itibaren özel kesimin teşvikler eşliğinde sanayileşme talebi, birçok kentte tarım alanları üzerine yerleşilmesine neden olmuştur. Kahramanmaraş kent merkezi de bunlardan biridir. 1970’li yıllarda ulaşım imkanları göz önünde tutularak tarım alanı üzerine kurulan kamu işletmesi Sümerbank’ı 1980’den itibaren özel sektör izlemiş ve Kahramanmaraş Ovası bugün büyük ölçüde fabrika ve yerleşim alanları ile kaplanmıştır. Bu çalışmada 1980’li yıllardan itibaren sanayileşmeye bağlı kırdan kente göçlerle birlikte Kahramanmaraş kentsel alanındaki arazi kullanım örüntüleri ele alınmıştır. Ayrıca, plansız sanayileşme ve yapılaşmanın doğurduğu sosyo-ekonomik etkiler ve toprak kayıpları, Kahramanmaraş kentsel alanı bağlamında tartışılmıştır. Çeşitli araştırmalarda Kahramanmaraş’ta 2000 yılı itibariyle %11ile %14 arasında hesaplanmıştır. Bu çalışmada, her geçen yıl artan tarımsal alan işgalinin, maddi kayıplara, düzensiz ve çarpık kentleşmeye, çevre kirliliğine, yerleşimcilerin kentsel hizmetlerden yoksun kalmasına neden olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Kentsel hizmetlerden yoksunluk, eğitim ve vasıf geliştirme hizmetlerini de kapsamakta; bu bölgelerde oturanlar düşük vasıfları nedeniyle çoğunlukla kayıtdışı çalışmaktadırlar.

Kaynakça

  • ESKİŞEHİR ZİRAAT MÜHENDİSLERİ ODASI, (1995), Eskişehir İli Merkez İlçede Bulunan Arazilerin Arazi Kullanma Şekilleri Yönünden Değerlendirilmesi, Ziraat Mühendisleri Odası Yayınları No: 49, Ankara
  • GÜNDOĞAN, R., H. DİKİCİ, N., GÜREL, H., ŞERBETÇİ, A., YÜKSEL, K. YILMAZ, C. GENÇOĞLAN, A. R. DEMİRKIRAN, F. ADANIR, (2001), “Kahramanmaraş Yakın Çevresinin Potansiyel Arazi Kullanım Planlaması” Tarımda Bilişim Teknolojileri 4. Sempozyumu, 20-22 Eylül 2001, KSÜ, Kahramanmaraş, http://eskiweb.ksu.edu.tr/sempkonf/tbt4s_fulltext/tbt4s_full/bildiri_do c/doc (erişim 2009-08-25).
  • GÜRBÜZ, M., (2001), Kahraman Maraş Merkez İlçe’nin Beşeri ve İktisadi Coğrafyası, Kahramanmaraş Valiliği İl Kültür Müdürlüğü Yayınları No:2, Kahramanmaraş.
  • GÜRÜN, D. K. ve DOYGUN, H., (2006), “Kahramanmaraş Kentsel Gelişiminin Tarımsal Alan Kullanımı Üzerine Etkileri”, 4. Coğrafi Bilgi Sistemleri Bilişim Günleri, 13 – 16 Eylül 2006 / Fatih Üniversitesi / İstanbulTürkiye, dis.fatih.edu.tr/store/docs/ gurun_kahkentgelUCDuXc9I.pdf, (erişim 200027) http://www.itb.org.tr/TR/excel_docs/dunya_pamuk_fiyatlari.xls (2009), (erişim. 08.09.2009).
  • KARABULUT, M., M. KÜÇÜKÖNDER, M. GÜRBÜZ, E. K. SANDAL, (2006), “Kahramanmaraş Şehri Ve Çevresinin Zamansal Değişiminin Uzaktan Algılama Ve CBS Kullanılarak İncelenmesi” 4. Coğrafi Bilgi Sistemleri Bilişim Günleri, 13 – 16 Eylül 2006 / Fatih Üniversitesi / İstanbulTürkiye, dis.fatih.edu.tr/store/docs/ gurun_kahkentgelUCDuXc9I.pdf, (erişim 2009.08.27)
  • KASAP, Y. ve IRMAK, S., (1998), “Türkiye'de Ve Kahramanmaraş İli'nde Tarım Arazileri Ve Erozyon Sorunları” Jeoloji Dergisi, (8)29 6-10.
  • KOÇ, T., (2002), “Urbanization and Land Use in Balıkesir Plain”, : Internatıonal Conference on, Sustainable Land Use and Manegment, Soil Sci. Society of Turkey, 10-13 June 2002, Çanakkale, 14-20
  • ÖZBEK A. K. ve ÖZTAŞ T., (2004), “Tarım Alanlarının Amaç Dışı Kullanımı: Erzurum Örneği”, Ekoloji Dergisi, (13)52: 1-6
  • ÖZCAN, H. ve ÇETİN, M., (1998), “Tarım Topraklarının Amaç Dışı Kullanımı ve Arazi Kullanım Planlamasının Önemi (Adana ve Mersin Örneği)”, Uluslararası Kültürteknik Kongresi, 4-10 Haziran 1998, Bursa, 34-41 ÖZUĞURLU, M., (2005), Anadolu’da Küresel Fabrikanın Doğuşu: Yeni İşçilik Örüntülerinin Sosyolojisi, Halkevleri Emek Araştırmaları Merkezi Yayını No:1, İstanbul.
  • ŞAHİN, A. İ., (2004), Kahramanmaraş’ın şehirsel gelişiminin coğrafi bilgi sistemleri yöntemiyle incelenmesi, KSÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Coğrafya Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Kahramanmaraş, (2004). www.angora.deprem.gov.tr (erişim 2009.08.27)
  • YILMAZ, M., (2008), “Yapısal Uyum Programlarının İçgöç ve Kentsel İşgücü Piyasası Üzerine Etkileri: Kahramanmaraş Örneği”, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Anabilim Dalı, Ankara, (2008).
  • YILMAZ Ö., (2009), “Tarım Alanlarının Amaç Dışı Kullanımı ve Afyon Örneği”, http://www.sosbil.aku.edu.tr/dergi/III1/13.pdf (erişim 28. 09. 2009.)
  • YILMAZ, M., GÖKTÜRK, İ., KÖK, D., (2007), “Kahramanmaraş'ta 1980 Sonrası Tarım ve Sanayi Politikalarının İçgöç ve Kentsel İşgücü Piyasası Üzerine Etkileri”, Selçuk Üniversitesi Karaman İİBF Dergisi, 9(12), Haziran,
Toplam 13 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Bölüm Makaleler
Yazarlar

Mehmet Yılmaz

Yayımlanma Tarihi 1 Haziran 2013
Yayımlandığı Sayı Yıl 2013Cilt: 3 Sayı: 2

Kaynak Göster

APA Yılmaz, M. (2013). Plansız Yerleşme ve Sanayileşmenin Arazi Kullanımı Üzerindeki Sosyo-ekonomik Etkileri: Kahramanmaraş Kentsel Alanı İnceleme. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 3(2), 217-228.
AMA Yılmaz M. Plansız Yerleşme ve Sanayileşmenin Arazi Kullanımı Üzerindeki Sosyo-ekonomik Etkileri: Kahramanmaraş Kentsel Alanı İnceleme. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. Haziran 2013;3(2):217-228.
Chicago Yılmaz, Mehmet. “Plansız Yerleşme Ve Sanayileşmenin Arazi Kullanımı Üzerindeki Sosyo-Ekonomik Etkileri: Kahramanmaraş Kentsel Alanı İnceleme”. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 3, sy. 2 (Haziran 2013): 217-28.
EndNote Yılmaz M (01 Haziran 2013) Plansız Yerleşme ve Sanayileşmenin Arazi Kullanımı Üzerindeki Sosyo-ekonomik Etkileri: Kahramanmaraş Kentsel Alanı İnceleme. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 3 2 217–228.
IEEE M. Yılmaz, “Plansız Yerleşme ve Sanayileşmenin Arazi Kullanımı Üzerindeki Sosyo-ekonomik Etkileri: Kahramanmaraş Kentsel Alanı İnceleme”, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, c. 3, sy. 2, ss. 217–228, 2013.
ISNAD Yılmaz, Mehmet. “Plansız Yerleşme Ve Sanayileşmenin Arazi Kullanımı Üzerindeki Sosyo-Ekonomik Etkileri: Kahramanmaraş Kentsel Alanı İnceleme”. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 3/2 (Haziran 2013), 217-228.
JAMA Yılmaz M. Plansız Yerleşme ve Sanayileşmenin Arazi Kullanımı Üzerindeki Sosyo-ekonomik Etkileri: Kahramanmaraş Kentsel Alanı İnceleme. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 2013;3:217–228.
MLA Yılmaz, Mehmet. “Plansız Yerleşme Ve Sanayileşmenin Arazi Kullanımı Üzerindeki Sosyo-Ekonomik Etkileri: Kahramanmaraş Kentsel Alanı İnceleme”. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, c. 3, sy. 2, 2013, ss. 217-28.
Vancouver Yılmaz M. Plansız Yerleşme ve Sanayileşmenin Arazi Kullanımı Üzerindeki Sosyo-ekonomik Etkileri: Kahramanmaraş Kentsel Alanı İnceleme. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 2013;3(2):217-28.