Öz
This study aims to evaluate the working conditions of maritime workers in terms of labor history in Turkey through the novel Aganta Burina Burinata by the Fisherman of Halicarnassus.
Although seafaring is a very challenging and hazardous field of work, it is noteworthy that
there are insufficient studies on this field in the literature. In this context, there is a need to
use literary works as a reference or auxiliary source of information in labor history research.
Fisherman of Halicarnassus’ Aganta Burina Burinata was chosen because it conveys data on
working life and conditions with a realistic observation along with social facts and contains
many subjects that are in the field of social policy. In this study, in which the qualitative research method is adopted, both the period in which the work was written and labor relations
at sea are subjected to a comprehensive analysis. The work in question is analyzed under
the headings of “Working Conditions”, “Employer-Employee Relations”, “Social Structure and
Relations”, “Occupational Accidents”, “Wages” and “Labor Relations on Land and at Sea”, and
the working and living conditions of the laborers employed in the maritime field and their
labor processes are analyzed.
Anahtar Kelimeler
Labour Relations and Literature Labor at Sea Fisherman of Halicarnassus
Proje Numarası
4943-YL1-17
Kaynakça
- Berbercan, M. T. (2017). Akdeniz Kültürü Üzerine Bir Sözlükçü ve Etimolog: Halikarnas Balıkçısı. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 4(11), ss. 26-46.
- Bezirci, A. (2013). Rıfat Ilgaz. İstanbul: Evrensel Basım Yayın.
- Cengiz, E. (2009). Toplumsal Değişmeyi Edebiyat Üzerinden Anlamak: Akçasazın Ağaları’nda Kırsal Yapıda Dönüşüm ve Tarımda Kapitalistleşme Süreci Üzerine. T.C. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Anabilim Dalı Çalışma Ekonomisi Bilim Dalı”, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
- Cengiz, M. (2015). Toplumcu Gerçekçi Şiir 1923-1953. 2. Baskı, İstanbul: Şiirden Yayıncılık.
- Çetinkaya, F. (2015). Halikarnas Balıkçısı’nın Hikayelerine Psikanalitik Yaklaşım. The Journal of Academic Social Science Studies, (41), ss. 505-527.
- Demirdağ, A. R. (2012). Halikarnas Balıkçısı’nın Doga-İnsan İkilemi Felaketler Romanı: Aganta Burina Burinata. Çukurova Üniversitesi Prof. Dr. Mine Mengi Adına Türkoloji Sempozyumu Bildirileri, Adana.
- Ercilasun, B. (2013). Türk Roman ve Hikâyesi Üzerine. İstanbul: Dergâh Yayınları.
- Felski, R. (2019). Edebiyat Ne İşe Yarar? Çev. Emine Ayhan, İstanbul: Metis Yayınları.
- Gider, M. (2017). Bâkî ve Fuzûlî Divanlarında Deniz Tasavvuru. Külliyat Osmanlı Araştırma Dergisi, (3).
- Hacısalihoğlu, E. (2008). 1945-1960 Döneminde Türkiye’de Çalışma Yaşamının Orhan Kemal Romanlarında Temsili. T.C. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Anabilim Dalı Çalışma Ekonomisi Bilim Dalı, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
- Hacısalihoğlu, E. (2020). Sosyal Politika, Sınıf ve Edebiyat: Biraradalığın Seyri ve Yeni Çalışmalar için Yöntemsel Sorular, Sorunlar. Emek Araştırma Dergisi (GEAD), 11(17), ss. 227- 238.
- Halikarnas Balıkçısı (2018). Aganta Burina Burinata. Ankara: Bilgi Yayınevi.
- Hızlan, D. (2006). Aynadaki Bakışlar Kitaplar Kitabı. İstanbul: Doğan Kitapçılık.
- Hızlan, D. (2001). Düzyazı Ayracı Kitaplar Kitabı II. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
- ILO (1999, 13 Aralık). Fishing among the Most Dangerous of All Professions. 20.11.2023 tarihinde https://www.ilo.org/global/about-the-ilo/newsroom/news/WCMS_071324/lang--en/index.htm adresinden erişildi.
- Kabaklı, A. (1997). Türk Edebiyatı- V. Cilt, İstanbul: Türk Edebiyatı Vakfı Yayınları.
- Kayabaşı, Ö. (2011). 1960-1980 Arası Toplumcu Gerçekçilik ve Problemleri. T.C. Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı Yeni Türk Edebiyatı Bilim Dalı, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara.
- Kıbrıs, İ. (2004). Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı. Ankara: Anı Yayıncılık.
- Kocabıyık, D. (2006). Necati Cumalı’nın Romanlarında ve Hikayelerinde Yapı ve Tema. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Afyonkarahisar.
- Makal, A. (2020). Emek- Sanat İlişkileri ve Türkiye’de Sosyal Politika Eğitiminde Sanatın Yerine İlişkin Özgün Bir Deneyim. Emek Araştırma Dergisi (GEAD), 11(17), ss. 1- 26.
- Makal, A. (2008). Türkiye Emek Tarihinin Bir İzdüşüm Alanı Olarak “Edebiyat”. Çalışma ve Toplum Dergisi, ss. 15-43.
- Moran, B. (1997). Türk Romanına Eleştirel Bir Bakış 2. İstanbul: İletişim Yayınları.
- Müftüoğlu, G.B. Hacısalihoğlu, E. (2008). Emekçilerin Gündelik Hayatını Görünür Kılmak: “Bereketli Topraklar Üzerinde” ile 40’lı 50’li Yıllara Gerçekçi Bir Bakış. Çalışma ve Toplum, (3), ss.43-67.
- Naci, F. (2007). Yüz Yılın 100 Türk Romanı. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
- Önal, M. (2011). Dil ve İletişim D. A. Özkale (Ed.), Sanat ve İnsan. Ankara: Kurgan Yayınları.
- Özçelebi, H. (2015). Türk Edebiyatında Toplumcu Gerçekçi Anlayışının Temelleri.
- Özyalçıner, A. (2012). Orhan Kemal Gerçekliğinin Önemi Ümit A. Öğütçü (Ed.), Orhan Kemal. Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı.
- Petrey, S. (1988). The Reality of Representation: Between Marx and Balzac. Critical Inquiry, (14), ss. 448-468.
- Saatçıoğlu, E. (2016). Halikarnas Balıkçısı’nın Aganta Burina Burinata Romanını Ekoeleştirel Bakışla Okumak. CBÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 14(1), ss. 581-600.
- Sarıçiçek, M. (2006). Reşat Enis Aygen Hikayeleri. Türk Dili, (649).
- Tilbe A., Tilbe F. (2015). Reşat Enis Aygen’in Afrodit Buhurdanında Bir Kadın Adlı Romanında Çalışma İlişkileri: Yazın Toplum Bilimsel Oluşumsal Yapısalcı Bir İnceleme. Humanitas, (5), ss. 187-216.
- Türkeş, A.Ö. (2011). Fethi Naci’nin Bakışıyla; Roman, Toplum, Siyaset ve İnsan Ş. Onaran, Ö. Kılıçarslan (Ed.), Fethi Naci, Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı.
- Ulukan, U. (2016). Balıklar, Tekneler ve Tayfalar: Türkiye’de Balıkçılık Sektöründe Çalışma ve Yaşam Koşulları. Çalışma ve Toplum, (1), ss. 115-142.
- Ulukan, U. (2017). Küçük Balıkçılık, Yoksulluk ve Kırsal Kalkınma. Çalışma Ortamı, (153), ss. 15-18.
- Ünlü M. (2009). Türkçede Öykü-Roman. İstanbul: İnkılâp Yayınevi.
- Yazıcı, N. (2002). Halikarnas Balıkçısı’nın Eserlerinde Tabiat. Ankara: T.C. Kültür Bakanlığı.
Öz
Bu çalışmada, Türkiye emek tarihi açısından, denizcilik sektöründe çalışan işçilerin çalışma
koşullarının, Halikarnas Balıkçısı’nın Aganta Burina Burinata isimli romanı aracılığıyla
değerlendirilmesi amaçlanmaktadır. Denizcilik oldukça zorlu ve tehlikeli sınıfta yer alan bir
çalışma alanı olmasına rağmen literatürde bu alana ilişkin çalışmaların yetersiz oluşu dikkati
çekmektedir. Bu açıdan, emek tarihi araştırmalarında bir bilgi kaynağı olarak edebi eserlerin de
birer referans ya da yardımcı kaynak olarak kullanılmasına ihtiyaç duyulmaktadır. Halikarnas
Balıkçısı’nın Aganta Burina Burinata isimli eseri, toplumsal olgularla birlikte, çalışma yaşamına
ve şartlarına ilişkin verileri gerçekçi bir gözlemle aktarmasından ve sosyal politikanın alanı olan
birçok konuyu barındırmasından dolayı seçilmiştir. Nitel araştırma yönteminin benimsendiği
bu çalışmada, ele alınan eser aracılığıyla hem eserin kaleme alındığı dönem hem de denizde
çalışma ilişkileri kapsamlı bir incelemeye tâbi tutulmaktadır. Bahse konu edilen eser, “Çalışma
Koşulları”, “İşçi-İşveren İlişkileri”, “Toplumsal Yapı ve İlişkiler”, “İş Kazaları”, “Ücret” ve “Toprakta
ve Denizde Çalışma İlişkileri” başlıkları üzerinden analiz edilerek, denizcilik alanında istihdam
edilen emekçilerin çalışma ve yaşam koşullarıyla birlikte emek süreçleri analiz edilmektedir.
Anahtar Kelimeler
Çalışma İlişkileri ve Edebiyat Halikarnas Balıkçısı Denizde Emek
Destekleyen Kurum
Süleyman Demirel Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimi
Proje Numarası
4943-YL1-17
Teşekkür
Bu çalışma birinci yazarın “Çalışma Hayatında Emek: 1980 Öncesi Türk Edebiyatına Yansımaları” başlıklı Yüksek Lisans Tezinden üretilmiştir. 4943-YL1-17 numaralı proje kapsamında Süleyman Demirel Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon birimi tarafından desteklenmiştir
Kaynakça
- Berbercan, M. T. (2017). Akdeniz Kültürü Üzerine Bir Sözlükçü ve Etimolog: Halikarnas Balıkçısı. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 4(11), ss. 26-46.
- Bezirci, A. (2013). Rıfat Ilgaz. İstanbul: Evrensel Basım Yayın.
- Cengiz, E. (2009). Toplumsal Değişmeyi Edebiyat Üzerinden Anlamak: Akçasazın Ağaları’nda Kırsal Yapıda Dönüşüm ve Tarımda Kapitalistleşme Süreci Üzerine. T.C. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Anabilim Dalı Çalışma Ekonomisi Bilim Dalı”, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
- Cengiz, M. (2015). Toplumcu Gerçekçi Şiir 1923-1953. 2. Baskı, İstanbul: Şiirden Yayıncılık.
- Çetinkaya, F. (2015). Halikarnas Balıkçısı’nın Hikayelerine Psikanalitik Yaklaşım. The Journal of Academic Social Science Studies, (41), ss. 505-527.
- Demirdağ, A. R. (2012). Halikarnas Balıkçısı’nın Doga-İnsan İkilemi Felaketler Romanı: Aganta Burina Burinata. Çukurova Üniversitesi Prof. Dr. Mine Mengi Adına Türkoloji Sempozyumu Bildirileri, Adana.
- Ercilasun, B. (2013). Türk Roman ve Hikâyesi Üzerine. İstanbul: Dergâh Yayınları.
- Felski, R. (2019). Edebiyat Ne İşe Yarar? Çev. Emine Ayhan, İstanbul: Metis Yayınları.
- Gider, M. (2017). Bâkî ve Fuzûlî Divanlarında Deniz Tasavvuru. Külliyat Osmanlı Araştırma Dergisi, (3).
- Hacısalihoğlu, E. (2008). 1945-1960 Döneminde Türkiye’de Çalışma Yaşamının Orhan Kemal Romanlarında Temsili. T.C. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Anabilim Dalı Çalışma Ekonomisi Bilim Dalı, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
- Hacısalihoğlu, E. (2020). Sosyal Politika, Sınıf ve Edebiyat: Biraradalığın Seyri ve Yeni Çalışmalar için Yöntemsel Sorular, Sorunlar. Emek Araştırma Dergisi (GEAD), 11(17), ss. 227- 238.
- Halikarnas Balıkçısı (2018). Aganta Burina Burinata. Ankara: Bilgi Yayınevi.
- Hızlan, D. (2006). Aynadaki Bakışlar Kitaplar Kitabı. İstanbul: Doğan Kitapçılık.
- Hızlan, D. (2001). Düzyazı Ayracı Kitaplar Kitabı II. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
- ILO (1999, 13 Aralık). Fishing among the Most Dangerous of All Professions. 20.11.2023 tarihinde https://www.ilo.org/global/about-the-ilo/newsroom/news/WCMS_071324/lang--en/index.htm adresinden erişildi.
- Kabaklı, A. (1997). Türk Edebiyatı- V. Cilt, İstanbul: Türk Edebiyatı Vakfı Yayınları.
- Kayabaşı, Ö. (2011). 1960-1980 Arası Toplumcu Gerçekçilik ve Problemleri. T.C. Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı Yeni Türk Edebiyatı Bilim Dalı, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara.
- Kıbrıs, İ. (2004). Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı. Ankara: Anı Yayıncılık.
- Kocabıyık, D. (2006). Necati Cumalı’nın Romanlarında ve Hikayelerinde Yapı ve Tema. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Afyonkarahisar.
- Makal, A. (2020). Emek- Sanat İlişkileri ve Türkiye’de Sosyal Politika Eğitiminde Sanatın Yerine İlişkin Özgün Bir Deneyim. Emek Araştırma Dergisi (GEAD), 11(17), ss. 1- 26.
- Makal, A. (2008). Türkiye Emek Tarihinin Bir İzdüşüm Alanı Olarak “Edebiyat”. Çalışma ve Toplum Dergisi, ss. 15-43.
- Moran, B. (1997). Türk Romanına Eleştirel Bir Bakış 2. İstanbul: İletişim Yayınları.
- Müftüoğlu, G.B. Hacısalihoğlu, E. (2008). Emekçilerin Gündelik Hayatını Görünür Kılmak: “Bereketli Topraklar Üzerinde” ile 40’lı 50’li Yıllara Gerçekçi Bir Bakış. Çalışma ve Toplum, (3), ss.43-67.
- Naci, F. (2007). Yüz Yılın 100 Türk Romanı. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
- Önal, M. (2011). Dil ve İletişim D. A. Özkale (Ed.), Sanat ve İnsan. Ankara: Kurgan Yayınları.
- Özçelebi, H. (2015). Türk Edebiyatında Toplumcu Gerçekçi Anlayışının Temelleri.
- Özyalçıner, A. (2012). Orhan Kemal Gerçekliğinin Önemi Ümit A. Öğütçü (Ed.), Orhan Kemal. Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı.
- Petrey, S. (1988). The Reality of Representation: Between Marx and Balzac. Critical Inquiry, (14), ss. 448-468.
- Saatçıoğlu, E. (2016). Halikarnas Balıkçısı’nın Aganta Burina Burinata Romanını Ekoeleştirel Bakışla Okumak. CBÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 14(1), ss. 581-600.
- Sarıçiçek, M. (2006). Reşat Enis Aygen Hikayeleri. Türk Dili, (649).
- Tilbe A., Tilbe F. (2015). Reşat Enis Aygen’in Afrodit Buhurdanında Bir Kadın Adlı Romanında Çalışma İlişkileri: Yazın Toplum Bilimsel Oluşumsal Yapısalcı Bir İnceleme. Humanitas, (5), ss. 187-216.
- Türkeş, A.Ö. (2011). Fethi Naci’nin Bakışıyla; Roman, Toplum, Siyaset ve İnsan Ş. Onaran, Ö. Kılıçarslan (Ed.), Fethi Naci, Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı.
- Ulukan, U. (2016). Balıklar, Tekneler ve Tayfalar: Türkiye’de Balıkçılık Sektöründe Çalışma ve Yaşam Koşulları. Çalışma ve Toplum, (1), ss. 115-142.
- Ulukan, U. (2017). Küçük Balıkçılık, Yoksulluk ve Kırsal Kalkınma. Çalışma Ortamı, (153), ss. 15-18.
- Ünlü M. (2009). Türkçede Öykü-Roman. İstanbul: İnkılâp Yayınevi.
- Yazıcı, N. (2002). Halikarnas Balıkçısı’nın Eserlerinde Tabiat. Ankara: T.C. Kültür Bakanlığı.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri, Sosyal Politika (Diğer) |
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Proje Numarası | 4943-YL1-17 |
| Yayımlanma Tarihi | 23 Aralık 2023 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2023 Cilt: 12 Sayı: 34 |
