TÜRKİYE’DE EN YOKSUL VE EN ZENGİN KESİM AÇISINDAN ENFLASYON HESABINA YÖNELİK BİR DEĞERLENDİRME (2003-2021)
Öz
Bu çalışmanın amacı 2003-2021 yılları arasında Türkiye’de enflasyonun gelir dağılımına etkisini en düşük gelir grubu (İlk %20) ve en yüksek gelir grubu (Son %20) açısından incelemektir. Araştırmada Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerinden yararlanılmış ve en yoksul kesim ile en zengin kesim arasında gerçekleşen enflasyon hesaplamaları yapılarak enflasyon farkı ve tüketim sepetlerinde harcama kalemlerinin payı ele alınarak yorumlanmıştır. Yapılan değerlendirmeler ile yoksul kesimin zengin kesime göre enflasyona daha yüksek düzeyde maruz kaldığı ve aradaki enflasyon farkının her geçen gün giderek arttığı sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca ele alınan dönem zarfında harcama kalemleri açısından en yoksul kesimin tüketim sepetinde gıda ve alkolsüz içecekler ile konut ve barınma gibi giderlerin gün geçtikçe daha fazla baskı oluşturduğu, yüksek gelir grubu için ise ulaştırma giderlerinin payının giderek arttığı tespit edilmiştir. Bu değerlendirmeler en yoksul kesim ile en zengin kesim arasında enflasyon farkının açılarak gelir dağılımını bozucu etki yaptığını, en zengin ile en yoksul kesim arasındaki yaşam standartları farkını arttırdığını kanıtlar niteliktedir. İzlenecek ekonomik ve sosyal politikalarda genel enflasyondan ziyade gelir gruplarına göre değişen enflasyon rakamlarının dikkate alınmasının gelir dağılımında adaletin sağlanması ve refah makasının kapanması noktasında etkili olacağı sonucuna ulaşılmıştır.
Anahtar Kelimeler
Enflasyon Gelir dağılımı Gelir Eşitsizliği TÜFE hesaplaması Tüketim Harcaması
Kaynakça
- Akbulut, E. (2021). Türkiye’de Enflasyon, Faiz, Vergiler ve Gelir Dağılımı İlişkisi: Ampirik Analiz. Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 17(1):147-169.
- Aktaş, E.E.ve S. Dokuzoğlu (2022). Enflasyon-Gelir Eşitsizliği İlişkisi: Gelişmiş ve Gelişmekte Olan Ülkeler için Panel Eşik Değer Analizi. Sosyoekonomi, 30(51), 449-470.
- Albanesi, S. (2007). Inflation and Inequality. Journal of Monetary Economics, 54(1), 1088-1114.
- Balcilar, Mehmet, Shinhye Chang, Rangan Gupta ve Stephen M. Miller (2018). The Relationship Between The İnflation Rate And Inequality Across Us States: A Semiparametric Approach. Quality & Quantity, 52(5): 2413-2425.
- Bulir, A. (2001). Income Inequality: Does Inflation Matter? IMF Staff.
- Cardoso, E. (1992). Inflation and Poverty (No. w4006). National Bureau Research.
- Dasdemir, E. (2022). Gelir Gruplarına Göre Tüketici Fiyat Endeksi ve Gelir Dağılımı Ölçümü İçin Yeni Bir Öneri. Journal of Economy Culture and Society, 65, 395-414.
- Emek, Ö. F., ve Yerdelen Tatoğlu, F. (2020). Gelir Eşitsizliği ile Enflasyon İlişkisinin Gelişmişlik Düzeyine Göre Heterojen Panel Veri Modelleri ile Analizi. Sosyal Güvenlik Dergisi, 10(2), 301–312.
- Easterly, W. ve S. Fischer (2001). Inflation and the Poor. Journal of Money, Credit and Banking, 33(2), 160-178.
- Gülmez, A. ve N. Altıntaş (2015). Türkiye’de Ticari Açıklık ve Enflasyonun Gelir Dağılımına Etkisi: Ekonometrik Bir Analiz. Kafkas Üniversitesi İİBF, 6(9), 31-44.
- Laidler, D., ve Parkin, M. (1975). Inflation: A Survey. Economic Journal, 85, 741-809.
- Li, Hongyi ve Heng-fu Zou (2002). Inflation, Growth, And Income Distribution: A Cross-Country Study. Annals of Economics and Finance, 3(1): 85-101.
- Monnin, Pierre (2014). Inflation and Income Inequality in Developed Economies. CEP Working Paper No: 2014/1. N'Yilimon Nantob, (2015). Income Inequality and Inflation in Developing Countries: An Empirical Investigation. Economics Bulletin, 35 (4): 2888-2902.
- Park, C.-Y. ve Mercado, R. V. (2015). Financial Inclusion. Poverty, and Income Inequality in Developing Asia. Adb Economics Working Paper Series No. 426.
- Thalassinos, Eleftherios, Erginbay Uğurlu ve Yusuf Muratoğlu (2012). Income Inequality And Inflation in the EU. European Research Studies, 15(1): 127-140.
- Tyson, L. (1998). Commentary: How Can Economic Policy Strike a Balance Between Economic Efficiency and İncome Equality? Income Inequality: Issues And Policy Options (337-343).
- Ünal, İ.B. ve Doğan, M.K. (2021). Türkiye’de Enflasyonun Gelir Eşitsizliğine Etkisinin Mikro Düzeyde Analizi. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 77(2), 309-332.
- Wolff, E.N. (1979). The Distributional Effects of the 1969-75 Inflation on Holdings of Household Wealth in the United States. Review of Income and Wealth, 25(2), 195- 207.
- Yue, Ho-Yin (2011). Income Inequality, Economic Growth and Inflation: a Study on Korea. International Journal of Economics and Research, 2(5): 14-21.
- Zheng, Z. (2020). Inflation and Income Inequality in a Schumpeterian Economy with Menu Costs. Economic Letters, 186(1), 1-5.
- TÜİK. (2022). Tüketici Fiyat Endeksi, Eylül 2022. Erişim Adresi: https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Tuketici-Fiyat- Endeksi-Eylul-2022- 45798#:~:text=T%C3%9CFE'deki%20(2003%3D100,%59%2C91%20olarak%20ger% C3%A7ekle%C5%9Fti.
Öz
The aim of this study is to examine the effect of inflation on income distribution in Turkey between the years 2003-2021 in terms of the lowest income group (Top 20%) and the highest income group (Last 20%). For this purpose, the data of the Turkish Statistical Institute (TUIK) were used and the inflation calculations between the poorest and the richest groups were made and interpreted by considering the inflation difference and the share of expenditure items in the consumption baskets.It has been determined that the poor group is exposed to the inflation rate at a higher level than the rich group. It has been concluded that the inflation gap between the mentioned two groups is increasing day by day. It is observed that expenditures such as food and non-alcoholic beverages, housing and rent put more and more pressure on the consumption basket of the poorest group in terms of expenditure items during the period under consideration. For the high-income group, it has been determined that the share of transportation expenses is gradually increasing. These evaluations show that it has a distorting effect on income distribution by widening the inflation gap between the poorest group and the richest group. In addition, it proves that it increases the difference in living standards between the richest and the poorest group. It is more important for income distribution justice to consider the inflation rate calculated according to income groups for policies.
Anahtar Kelimeler
Inflation, Income Distribution, Income Inequality, CPI calculation, Consumption Expenditure
Kaynakça
- Akbulut, E. (2021). Türkiye’de Enflasyon, Faiz, Vergiler ve Gelir Dağılımı İlişkisi: Ampirik Analiz. Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 17(1):147-169.
- Aktaş, E.E.ve S. Dokuzoğlu (2022). Enflasyon-Gelir Eşitsizliği İlişkisi: Gelişmiş ve Gelişmekte Olan Ülkeler için Panel Eşik Değer Analizi. Sosyoekonomi, 30(51), 449-470.
- Albanesi, S. (2007). Inflation and Inequality. Journal of Monetary Economics, 54(1), 1088-1114.
- Balcilar, Mehmet, Shinhye Chang, Rangan Gupta ve Stephen M. Miller (2018). The Relationship Between The İnflation Rate And Inequality Across Us States: A Semiparametric Approach. Quality & Quantity, 52(5): 2413-2425.
- Bulir, A. (2001). Income Inequality: Does Inflation Matter? IMF Staff.
- Cardoso, E. (1992). Inflation and Poverty (No. w4006). National Bureau Research.
- Dasdemir, E. (2022). Gelir Gruplarına Göre Tüketici Fiyat Endeksi ve Gelir Dağılımı Ölçümü İçin Yeni Bir Öneri. Journal of Economy Culture and Society, 65, 395-414.
- Emek, Ö. F., ve Yerdelen Tatoğlu, F. (2020). Gelir Eşitsizliği ile Enflasyon İlişkisinin Gelişmişlik Düzeyine Göre Heterojen Panel Veri Modelleri ile Analizi. Sosyal Güvenlik Dergisi, 10(2), 301–312.
- Easterly, W. ve S. Fischer (2001). Inflation and the Poor. Journal of Money, Credit and Banking, 33(2), 160-178.
- Gülmez, A. ve N. Altıntaş (2015). Türkiye’de Ticari Açıklık ve Enflasyonun Gelir Dağılımına Etkisi: Ekonometrik Bir Analiz. Kafkas Üniversitesi İİBF, 6(9), 31-44.
- Laidler, D., ve Parkin, M. (1975). Inflation: A Survey. Economic Journal, 85, 741-809.
- Li, Hongyi ve Heng-fu Zou (2002). Inflation, Growth, And Income Distribution: A Cross-Country Study. Annals of Economics and Finance, 3(1): 85-101.
- Monnin, Pierre (2014). Inflation and Income Inequality in Developed Economies. CEP Working Paper No: 2014/1. N'Yilimon Nantob, (2015). Income Inequality and Inflation in Developing Countries: An Empirical Investigation. Economics Bulletin, 35 (4): 2888-2902.
- Park, C.-Y. ve Mercado, R. V. (2015). Financial Inclusion. Poverty, and Income Inequality in Developing Asia. Adb Economics Working Paper Series No. 426.
- Thalassinos, Eleftherios, Erginbay Uğurlu ve Yusuf Muratoğlu (2012). Income Inequality And Inflation in the EU. European Research Studies, 15(1): 127-140.
- Tyson, L. (1998). Commentary: How Can Economic Policy Strike a Balance Between Economic Efficiency and İncome Equality? Income Inequality: Issues And Policy Options (337-343).
- Ünal, İ.B. ve Doğan, M.K. (2021). Türkiye’de Enflasyonun Gelir Eşitsizliğine Etkisinin Mikro Düzeyde Analizi. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 77(2), 309-332.
- Wolff, E.N. (1979). The Distributional Effects of the 1969-75 Inflation on Holdings of Household Wealth in the United States. Review of Income and Wealth, 25(2), 195- 207.
- Yue, Ho-Yin (2011). Income Inequality, Economic Growth and Inflation: a Study on Korea. International Journal of Economics and Research, 2(5): 14-21.
- Zheng, Z. (2020). Inflation and Income Inequality in a Schumpeterian Economy with Menu Costs. Economic Letters, 186(1), 1-5.
- TÜİK. (2022). Tüketici Fiyat Endeksi, Eylül 2022. Erişim Adresi: https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Tuketici-Fiyat- Endeksi-Eylul-2022- 45798#:~:text=T%C3%9CFE'deki%20(2003%3D100,%59%2C91%20olarak%20ger% C3%A7ekle%C5%9Fti.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Hakemli Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 29 Aralık 2022 |
| Gönderilme Tarihi | 1 Aralık 2022 |
| Kabul Tarihi | 16 Aralık 2022 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2022 Cilt: 9 Sayı: 2 |
Cited By
____________________ RECEP TAYYİP ERDOĞAN ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER DERGİSİ | ISSN 2149-2239 ____________________